O traballo de UNICEF na defensa dos dereitos da infancia

Post de Raquel Fernández, Directora de Comunicación en UNICEF Comité Español

A misión de UNICEF como organismo mundial encargado de promover os dereitos da infancia para que se convertan nunha realidade para todos os nenos do mundo, ten distintos camiños en cada lugar do mundo: porque a situación da infancia non é a mesma en todas as partes, porque o acceso a dereitos é responsabilidade dos países no seu conxunto e non só de organizacións, e porque non todos os países teñen recursos para poder facer fronte ás necesidades do benestar e a igualdade de oportunidades da súa poboación.

Por iso, o traballo da organización non é igual nos distintos países sen recursos, senón que depende dos recursos dispoñibles e o grao de desenvolvemento no seu conxunto.

En todos eles, porque o acceso aos dereitos da infancia é responsabilidade dos gobernos, segundo recoñeceron ao asinar a Convención sobre os Dereitos do Neno, UNICEF ten o obxectivo de cambiar as políticas de infancia e faino a través dun traballo calado e constante de incidencia política.

o traballo de unicef: Políticas e alianzas

Xunto con gobernos, organismos públicos e privados, ONG internacionais e locais, comunidades, colectivos profesionais e todos os axentes sociais relacionados coa infancia e os seus dereitos, promovemos iniciativas, plans e propostas moi concretas no contexto de cada país, para provocar cambios permanentes para a infancia a través de leis e da mellora dos sistemas e servizos que dan acceso aos dereitos dos nenos e as nenas.

A OCDE e organismos como o PNUD achegan datos que din onde está cada país, aos que UNICEF engade informes como o Estado Mundial da Infancia, o Repord Card e outros específicos por países como o que o Comité Español de UNICEF realiza cada dous anos sobre a situación da infancia no noso país.

Con toda esta información coñecemos as necesidades da infancia e se o seu país ten suficientes recursos ou capacidades para facerse cargo de cubrir esas necesidades para o benestar e o desenvolvemento da infancia. Hai países nos que non existen sistemas de saúde, nin de servizos sociais, nin sistemas de protección, nin un sistema educativo, que permitan, que todos os seus nenos teñan acceso aos elementos básicos para garantir a súa supervivencia e o seu dereito de ir á escola e desenvolverse. En moitas ocasións directamente non existen recursos económicos para abordar o investimento que supoñen eses sistemas. Noutras ocasións hai máis recursos, pero hai un déficit estrutural que afecta a outros ámbitos, como as políticas ou a existencia de expertos e profesionais formados en todas as áreas que implican a planificación e posta en marcha deses sistemas.

o traballo de UNICEF: Proxectos de desenvolvemento

Nestes países, UNICEF achega recursos, persoal e subministracións que non poden permitirse e, tamén, formación de profesionais en cada país, para que o coñecemento quede e se multiplique no país e o desenvolvemento sexa sostible. Este é, nun resumo moi breve, o elemento diferenciador do noso modelo de traballo en máis de 150 países en desenvolvemento, aqueles que non teñen recursos para abordar as necesidades de supervivencia e desenvolvemento da súa infancia.

Os outros máis de 40 países nos que traballa UNICEF son países de ingresos altos (industrializados e desenvolvidos son outras nomenclaturas). Como teñen recursos propios para garantir o acceso da infancia aos seus dereitos, o traballo de UNICEF para a infancia destes países desenvólvese a través da sensibilización e as políticas de infancia, unha área dedicada a promover os dereitos da infancia e a participación infantil, dar seguimento á situación da infancia en cada país e seguir un plan de traballo con propostas para fortalecer e mellorar as políticas públicas que inciden na infancia.

o TRABAllO DE UNICEF e a infancia en España

No seu constante seguimento e análise da situación da infancia e os seus dereitos en España, o Comité Español de UNICEF vén orientando o seu labor de sensibilización e incidencia política na loita contra a pobreza infantil. En 2013, xunto a 8 das principais organizacións sociais e de infancia, entregamos ao goberno unha proposta con 32 medidas concretas, algunhas das cales foron contempladas no Plan Nacional de Inclusión Social, que incorpora a loita contra a pobreza infantil como unha prioridade.

Pero aínda hai un longo camiño por percorrer, no que o benestar e a igualdade de oportunidades dos nenos non pode depender das alternancias políticas nin de medidas excepcionais como a apertura de comedores escolares en verán -hai que abrilos se é necesario, pero non poden ser unha medida permanente nun país con recursos abondo para cubrir as necesidades da súa poboación vulnerable de forma estable e para garantir a igualdade de oportunidades. Por iso, no noso último informe sobre a infancia en España insistimos en que a pobreza infantil non debe seguir crecendo, poñemos de relevancia o valor social dos nenos e urximos a necesidade dun Pacto de Estado que blinde os dereitos da infancia.

Tanto en 2013 coma en 2014 acompañamos esta loita contra a pobreza infantil dun intenso traballo con administracións públicas, con outras organizacións do sector, e con campañas informativas e de recollida de firmas entre a cidadanía. As nosas campañas de sensibilización tamén abordaron en 2013 a importancia de que non diminúan os fondos da Axuda Oficial ao Desenvolvemento.

Ademais, traballamos con máis de 180 municipios a través do programa Cidades Amigas da Infancia co que promovemos a aplicación de todos os dereitos dos niños no nivel municipal e ademais impulsamos a participación infantil para que os propios nenos vaian coñecendo os seus dereitos, debatan sobre eles e as cuestións do seu ámbito que lles afectan, e formulen propostas aos seus municipios e autonomías.

No programa educativo Enrédate participan 4.268 centros educativos, que agrupan 1,2 millóns de alumnos e máis de 100.000 docentes. O seu obxectivo é a promoción dos dereitos da infancia na aula e o fomento de valores como a solidariedade, a paz, a tolerancia, a xustiza e a conciencia social.

Políticas de infancia e sensibilización, educación para o desenvolvemento e participación infantil son os tres grandes eixes do noso traballo en España, pero tamén traballamos en formación de profesionais en dereitos de infancia, promoción da saúde e os dereitos dos nenos, e na constante información pública sobre a actualidade da infancia e os seus dereitos no mundo.

En 2013 o Comité Español de UNICEF destinou a todo este traballo 3,2 millóns de euros.