Akiturik: buru osasunaren inguruko 7 mito

 Errealitatea eta fikzioa bereiziz.

7 mitos sobre la salud mental.

© UNICEF/UN0482314/Zivojinovic

18/10/2022

Buru osasunaren inguruko mitoak desmuntatzea lagungarri oso izan daiteke estigmarekin amaitu eta beharra dagoen guztietan laguntza eskatzera animatuko duen kultura bat eraikitzeko, adin guztietako pertsonentzat. Jarraian, buru osasunaren inguruko zazpi nahaste arrunt jaso ditugu:

1. Mitoa: Buru osasuneko gaixotasunen bat duen pertsona orok inteligentzia-maila baxua dauka.

Errealitatea: Buru osasuneko gaixotasunak, gaixotasun fisikoak bezalaxe, edozein pertsonatan agertzen dira, beren inteligentzia-maila, gizarte-klasea edo diru-sarrerak direnak direla.

2. Mitoa: Buru osasuneko gaixotasunen bat duzunean baino ez duzu zure buru osasuna zaindu beharrik.

Errealitatea: Ongizatea eta buru osasuna sustatzea xede duten jarduketa aktiboak gauzatzea guztiontzako da mesedegarri. Eta, aldi berean, edozeinek gauza ditzake jarduera aktiboak eta ohitura osasuntsuak bere osasun fisikoa hobetzeko.

3. Mitoa: Buru osasunak ez du gehiegi eragiten nerabeetan. Beren kasuan gertatzen dena da hormona-aldaketek beren gogo-aldartea aldatzen dutela; eta arreta deitu nahi dutela beren portaeraren bitartez.

Errealitatea: Gogo-aldartearen aldaketak arruntak dira nerabeetan, ezbairik gabe, baino horrek ez du esan nahi arazorik ez dutenik beren buru osasuna zaintzeko. Munduko nerabeen % 14k buru osasuneko arazoak izan ditu. Mundu-mailan, buruaz beste egitea bosgarren heriotza zioa da 10-15 urte bitartekoen artean. 15-19 urte bitartekoen kasuan, berriz, laugarren heriotza zioa da. Buru osasuneko arazoen erdia 14 urte bete baino lehenago agertzen da.

4. Mitoa: Ez dago ezer egiterik buru osasuneko gaixotasunen aurrean.

Errealitatea: Alderdi askok geldi dezakete buru osasuneko gaixotasunen garapena. Horien artean daude gizarte- eta emozio-trebeziak indartzea, laguntza eta babesa hasiera-hasieratik eskatzea, maitasunean, konfiantzan eta elkar-ezagutzan oinarritutako familia-harremanak garatzea, eskola-ingurumen positibo bat eta lo-ohitura osasuntsuak izatea.

Arazoak gainditzeko gaitasuna babes-faktore askoren konbinazio baten mende dago. Ingurumen-arazoak edo arazo indibidualak gehienetan ez dira nahikoak, beren aldetik eta bereizita, buru osasuneko gaixotasunen bat sortzeko. Edozein ezbeharri aurre egiteko gaitasuna duten adingabeek eta nerabeek, normalean, erresistentzia biologikoa agertzen dute eta, halaber, babes-harreman sendoak dituzte familia, lagun eta inguruko helduekin. Konbinazio horrek babesa-bermatu eta ongizatea sustatzen ohi du.

5. Mitoa: Buru osasuneko gaixotasunak ahuleziaren zantzu bat dira; pertsona hori indartsuagoa balitz ez luke mota horretako arazorik izango.

Errealitatea: Buru osasuneko gaixotasunek ez dute zerikusirik ahula izatearekin edo borondate gutxi izatearekin. Ez da aukera edo albora daitekeen gaixotasun bat. Izan ere, buru osasuneko gaixotasunen bati aurre egiteko laguntza behar dugula aitortzeak indar eta kemen asko eskatzen du. Edozeinek izan dezake buru osasuneko gaixotasunen bat.

6. Mitoa: Nota onak atera eta lagun asko dituzten nerabeek ez dute inolako buru osasuneko gaixotasunik izango, ez baitute deprimituta egoteko arrazoirik.

Errealitatea: Depresioa buru osasuneko gaixotasun arrunt bat da eta faktore sozial, psikologiko eta biologiko ezberdinen konbinazio baten emaitza da. Edozeinek paira dezake depresioa, bere egoera sozioekonomikoaz haraindi edo kanpotik ikusita bizitza on bat duela badirudi ere. Eskola-errendimendu ona duten ikasleek arrakastatsu izateko presioa senti dezakete eta horrek antsietatea ekarriko die. Edo arazoak izan ditzakete etxean. Detektatzeko zaila den beste edozein arrazoiren ondorioz paira dezakete depresioa edo antsietatea ere.

7. Mitoa: Guraso edo tutore txarrak izateak buru osasuneko gaixotasunen bat sortuko die nerabeei.

Errealitatea: Faktore askok eragin dezakete –pobrezia, langabezia, indarkeriaren lekuko izatea, migrazioa eta beste faktore edo gertakizun negatibo asko– nerabeetan, beren tutoreetan edo beren arteko harremanean. Etxean familia-egoera ona bizi duten eta guraso inplikatuak dituzten nerabeek ere buru osasuneko arazoak izan ditzakete, nerabeen garapen egokia bermatuko duen ingurumen aproposa mantendu ahal izateko laguntza behar duten gurasoak edo tutoreak dituzten nerabeek bezalaxe. Laguntza horrekin, gurasoek edo tutoreek funtsezko paper bat joka dezakete nerabeei beren buru osasuneko arazoak gainditzen laguntzeko.

Artikulu honen oinarria UNICEFek eta Osasunaren Mundu Erakundeak garatu duten Teacher’s Guide to the Magnificent Mei and Friends Comic Series saila da.

¿Te gustaría hacer algo extraordinario hoy?

Hazte socio. Elige ahora tu aportación mensual.

¿Sabes que puedes recuperar hasta un 80% de tus aportaciones? Más info

Desgravación fiscal

Deducción y desgravación de donaciones a UNICEF

Calcula cuánto te puedes desgravar.

Si has decidido hacerte socio o realizar un donativo puntual a UNICEF España te informamos que puedes desgravarte estas donaciones de tu declaración de la renta.

Éstas son las deducciones aplicables a las donaciones que se realicen a partir del 1 de enero de 2024 a favor de UNICEF España, con la entrada en vigor del Real Decreto-ley 6/2023, de 19 de diciembre, que modifica la Ley 49/2002, de 23 de diciembre, de régimen fiscal de las entidades sin fines lucrativos y de los incentivos fiscales al mecenazgo.

*Cuando durante 3 años se realicen donaciones a una misma entidad por importe igual o superior al del ejercicio anterior.
Personas Físicas (IRPF)Porcentaje de deducción
Primeros 250€80%
Resto a partir de 250€ 40%
Resto a partir de 250€ en Donaciones plurianuales* 45%
Límite deducción base liquidable10%
*Cuando durante 3 años se realicen donaciones a una misma entidad por importe igual o superior al del ejercicio anterior.
**Las cantidades que excedan de este límite se podrán aplicar en los períodos impositivos que concluyan en los 10 años inmediatos y sucesivos.
Personas Jurídicas (IS)Porcentaje de deducción
Donaciones en general40%
Donaciones plurianuales*50%
Límite deducción base imponible**15%
  • Si resides en País Vasco o Navarra las deducciones aplicables pueden ser diferentes.
  • Si eres persona física o jurídica no residente en España y obtienes rentas en nuestro país, tienes también un beneficio fiscal por el importe de tus donativos. Puedes consultarlo en https://sede.agenciatributaria.gob.es/
¿Cómo hago para que mis donaciones a UNICEF aparezcan automáticamente en el borrador de la Renta?

Recuerda que para que podamos informar a la Agencia Tributaria del importe de tus cuotas y donativos es imprescindible que nos hayas facilitado tu NIF y domicilio.

Por favor, si aún no lo has hecho, facilítanos estos datos:

Si quieres ampliar la información sobre estos beneficios fiscales, por favor, consulta la web de la Agencia Tributaria: https://sede.agenciatributaria.gob.es/

 

Si prefieres, contacta con nosotros en el 900 907 074 de lunes a viernes de 9:00h a 21:00h y sábados de 11:00h a 17:00h | [email protected]

Akiturik: buru osasunaren inguruko 7 mito