UNICEF: as comunidades son a clave para poñer fin a costumes que prexudican aos nenos

Hoxe conmemórase o Día do Neno Africano 2013 co lema "Eliminar as prácticas sociais e culturais nocivas que afectan aos nenos: a nosa responsabilidade colectiva"

No Día do Neno Africano, UNICEF únese á Unión Africana para celebrar os esforzos das comunidades africanas para promover un cambio social e poñer fin a prácticas extremas que todos os anos poñen en perigo as vidas e a saúde de centos de miles de nenos e nenas.

Costumes sociais e culturais nocivos como a mutilación xenital feminina e a identificación de nenos como bruxos, teñen raíces profundas, pero persisten porque ninguén adoita poñelas en dúbida. "Nada é tan poderoso como que a propia comunidade observe o dano que está a facer aos seus propios fillos, e decida poñer fin a esa práctica de xeito colectivo", dixo Nicholas Alipui, Director de Programas de UNICEF. "As comunidades son fundamentais para a saúde e o benestar dos nenos e nenas africanos sometidos a prácticas hostís. " A base de todos estes abusos é a inequidade. Algunhas tradicións, como o matrimonio infantil, os chamados "crimes de honra", a pasada dos seos e o infanticidio de nenas, seguen sendo considerados como algo aceptable, a pesar de que se encontran entre os máis prexudiciais. Outras tradicións, como a dos "nenos e nenas bruxos", utilízanse a miúdo como pretexto para que un novo cónxuxe expulse os nenos da familia. Os datos empíricos indican que involucrar a toda a comunidade en torno ao tema da mutilación/ablación xenital feminina xera unha maior comprensión e o abandono desta práctica nociva. Como resultado deste enfoque, cada vez é menor o número de nenas que son sometidas a esta práctica potencialmente mortal. Os datos publicados en febreiro de 2013 mostran que a ablación é cada vez menos frecuente en xeral, e que as xeracións máis novas son menos vulnerables á práctica.

Nos 29 países de África e Oriente Medio onde se concentra a ablación, a práctica reduciuse nun 36% como media entre as nenas de 15 a 19 anos, en comparación con aproximadamente un 53% entre as mulleres de 45 a 49 anos de idade. O descenso é particularmente importante nalgúns países: en Kenya, por exemplo, as mulleres de 45 a 49 anos teñen tres veces máis probabilidades de ter sufrido a práctica que as nenas de 15 a 19 anos. UNICEF traballa para previr as prácticas perigosas poñendo en marcha marcos xurídicos e códigos de conduta para identificar e castigar os culpables, e aproveitando o liderado das comunidades relixiosas e doutro tipo para cambiar as normas ou as tensións que perpetúan a violencia e levan a que os proxenitores, os mestres ou coidadores disciplinen violentamente os nenos.UNICEF tamén apoia a formación dos que traballan nas institucións para que presten unha atención axeitada aos nenos con minusvalidez e os nenos atrapados pola violencia. En calquera lugar onde as prácticas tradicionais, habituais, sociais e/ou relixiosas causen danos ou prexuízos aos nenos en calquera forma, as comunidades deben traballar para abandonalas en beneficio do benestar físico, psicolóxico e social do neno, e da súa saúde, a súa educación e o seu desenvolvemento en xeral. Escribíronse e aprobado numerosas declaracións, manuais, políticas, estudos, investigacións e informes, incluíndo a resolución 2012 da Asemblea Xeral das Nacións Unidas sobre a intensificación dos esforzos mundiais para a eliminación da mutilación xenital feminina. Non obstante, os estados e os aliados de África deben demostrar unha maior vontade política para eliminar as prácticas sociais e culturais prexudiciais.

"Unha vez que os individuos, e, posteriormente, toda a comunidade, ou unha parte importante dela, se decatan de que se encontran mellor colectivamente se eliminan unha práctica nociva, os esforzos encamiñados cara á eliminación completa parecen estar ao alcance", dixo Benyam Mezmur Dawit, Presidente do Comité Africano de Expertos sobre os Dereitos e o Benestar do Neno. "As familias africanas aman os seus fillos e queren o mellor para eles e, xunto coa concienciación e a reforma da lei, a eliminación de prácticas nocivas estase a converter nunha realidade cada vez maior", agregou. "Non obstante, temos que establecer leis, políticas e programas que promovan a eliminación rápida, a grande escala e permanente das prácticas prexudiciais nunha gran cantidade de comunidades de África. " As reformas lexislativas e políticas nacionais deben harmonizarse cos instrumentos xurídicos rexionais africanos como a Carta Africana dos Dereitos Humanos e dos Pobos -en particular o Protocolo sobre os Dereitos das Mulleres en África- e a Carta Africana sobre os Dereitos e o Benestar do Neno.

###

Nota: O Día do Neno Africano conmemora unha marcha de 1976 en Soweto, Sudáfrica, na que miles de escolares africanos saíron ás rúas para protestar pola escasa calidade da súa educación e para esixir o seu dereito a recibir ensino no seu propio idioma. Centos de nenos e nenas foron abatidos, e nas dúas semanas de protestas que seguiron, máis de cen persoas morreron e máis dun millar resultaron feridas. Para honrar a memoria dos asasinados e o valor de todos os que se manifestaron, o Día do Neno Africano celébrase cada 16 de xuño dende 1991, cando a Organización da Unidade Africana iniciou a conmemoración por primeira vez. O día tamén chama a atención sobre as vidas de nenos africanos hoxe en día.