O que as cidades ocultan

Por Gabriel González-Bueno Uribe, Responsable de Políticas de Infancia de UNICEF España

Nos anos 40, en Madrid, considerouse a execución e desenvolvemento do Paseo da Castelá como un grande eixe representativo da capitalidade, que fora reflexo da importancia da cidade. A medida que se foron producindo as sucesivas ampliacións durante as décadas seguintes, o desenvolvemento desta vía encontrouse con barrios de choupanas e infravivendas que creceran en torno a Madrid, como o poboado da Ventilla.  

Como solución a este problema que "afeaba" a entrada a Madrid dende o Norte, construíronse a ambos os dous lados do paseo altos edificios queocultaban os poboados que estaban detrás. A publicación de UNICEF Estado Mundial da Infancia 2012 Nenas e nenos nun mundo urbano incide especialmente sobre iso, sobre como a pobreza, a exclusión social e a vulneración de dereitos poden estar escondidas tras edificios suntuosos, a só uns metros de distancia da gran cidade. A cidade é un ámbito activo,dinámico, que facilita o encontro entre as persoas e as ideas, e que xera oportunidades de todo tipo. "O aire da cidade faiche libre" dicían na Alemaña medieval. Pero tamén é un ámbito moi capaz de ocultar a pobreza e a miseria, detrás dunha fachada de desenvolvemento ou de indicadores positivos que non responden á realidade de moitos dos seus habitantes, especialmente á dos nenos.  

os pobres das cidades pagan 50 veces máis por un litro de auga

Aínda que resulte relativamente anecdótico, dentro do contido do informe hai dous datos que chaman poderosamente a atención. Un deles é que "non é inusual que os pobres das cidades paguen ata 50 veces máis por un litro de auga que os seus veciños máis prósperos, que si teñen acceso á canalización central,"; é dicir, non é só que os máis pobres non teñan un acceso á auga potable, se non que, con moitos menos ingresos, este ben esencial lles custa moito máis que aos seus veciños máis ricos. O segundo é que as barreiras e obstáculos legais, burocráticos ou económicos que limitan o acceso aos servizos de saúde poidan provocar que nenos e nenas a só unhas poucas rúas de distancia dun hospital non poidan acudir a el para recibir tratamento médico. Como exemplo, en Bangla Desh, ataxa de mortalidade infantil é un 44% máis alta nos poboados de choupanas que no medio rural.Desvelar os que as cidades ocultan, e facer visible a desigualdade e a inequidad da poboación infantil no ámbito urbano é o que oEMI 2012 pretende. A cidade é un espazo xeográfico e urbanístico, pero sobre todo é un espazo social. Conseguir que este espazo sexa un ámbito propicio para os dereitos dos nenos debe ser un compromiso político e cidadán. Un compromiso da cidade cos nenos, que UNICEF España promove co seu programa Cidades Amigas da Infancia.